Acceptance syndromes and rejection syndromes of adolescence B. Ed. 2nd Year Educational Psychology

 

किशोर अवस्थाका स्वीकृत तथा अस्वीकृत लक्षणहरू
(Acceptance syndromes and rejection syndromes of
adolescence)

Click for Video: https://www.youtube.com/watch?v=QlVSu0hCmAk 

किशोर-किशोरीहरूका त्यस्ता व्यवहारहरू जसलाई समाजले स्वीकार गर्दछ
तिनलाई किशोर अवस्थाका स्वीकृत लक्षणहरू भनिन्छ भने त्यस्ता व्यवहारहरू जसलाई समाजले स्वीकार गर्दैन तिनलाई अस्वीकृत लक्षणहरू भनिन्छ। सामान्यतया त्यस्ता स्वीकार्य र अस्वीकार्य लक्षणहरू निम्नानुसारका हुने गर्दछन्:

स्वीकार्य लक्षणहरू (Acceptance syndromes )

1.   आकर्षक रूपरङ्ग, सन्तुलित अवस्था, प्रसन्न मुद्रा र आत्मविश्वासीपन जसले समाजमा राम्रो छाप पार्दछ ।

2.   समाजले आशा गरेजस्तो राम्रो व्यवहार— जस्तो खेलकुद, नाचगान,
पढाइ-लेखाइ या कुनै पनि विधामा प्रसिद्ध ।

3.   सहयोगीपन, उत्तरदायी, राम्रो आचरण र समाजलाई मनपर्ने काम ।

4.  समाजका नीति, नियम मान्ने, परिपक्व, धैर्य, आवेगमा नआउने र उत्सुक ।

5.  साँचो बोल्ने, लगनशील, स्वावलम्बी र सामाजिक कार्यमा योगदान गर्ने ।

6.   घरपरिवार, समाज र साथीभाइमा सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक सबै पक्षमा मिल्न सक्ने।

7.  समूहका क्रियाकलापमा संलग्न, भौगोलिक रूपबाट समेत समान आदि।

 

अस्वीकार्य लक्षणहरू (Rejection syndromes )

१.          समाजलाई राम्रा छाप पार्न नसक्ने, एकल स्वभावको, स्वार्थी, राम्रो व्यवहार नभएको ।

२.          कुनै पनि विधामा सफल नभएको, कमजोर ।

३.      अर्कालाई चिढ्याउने, धम्काउने, धाक देखाउने, मालिक बन्ने, ठालु पल्टने, असहयोगी आदि ।

४. समाजको नीतिनियम नमान्ने, अपरिपक्व, अधैर्य, आवेगमा आउने, आत्मविश्वास नभएको आदी

५.         झुटो बोल्ने, कमजोर, स्वार्थि, हठी, अटेर, रिसाह, हडबडाउने, झर्को लाग्ने, व्यबहार आदी

६.          घरपरिवार, साथीभाइ र समाजका कुनै पनि पक्षसँग नमिल्ने।

७.          समूहमा नमिल्ने, भूगोलबाट भिन्न आदि।

समष्टिमा भन्दा किशोर अवस्थाका बालबालिकाहरूका त्यस्ता क्रियाकलापहरू जुन घर-परिवार र समाज सुहाउँदा हुन्छन् त्यसलाई स्वीकृत लक्षणहरू (Acceptance Syndromes) र त्यस्ता क्रियाकलापहरू जुन समाज अनुकूलका हुँदैनन् त्यसलाई अस्वीकृत लक्षणहरू (Rejection syndromes) भनिन्छ। अर्को शब्दमा भन्दा बालबालिकाहरूका समाजले रूचाउने खालका व्यवहारहरूलाई स्वीकृत लक्षणहरू र नरुचाउने खालका व्यवहारलाई अस्वीकृत लक्षण भनिन्छ। उदाहरणका लागि १३ / १४ वर्ष देखि १८ वर्षसममका केटाकेटीहरूले आमाबाबु र समाजका व्यक्तिहरूले अऱ्हााएका कामहरू गर्नु स्वीकृत लक्षणहरू हुन् भने देवी-देवता नमान्नु, दिनभरी घुम्नु, झगडा गर्नु, जाँडरक्सी खाएर हिंड्नु आदि अस्वीकृत व्यवहारहरू हुन्।

***

Click for Next Lesson: https://limbuchandrabahadur.blogspot.com/2025/04/stages-of-human-development-early.html